Tarım ve Orman Bakanlığı sahipsiz hayvanlara ilişkin esasları belirledi

 Bakanlığın ​​​​​​​Hayvanların Korunması Hakkında Uygulama Yönetmeliği, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelik, “Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”la getirilen düzenlemeleri içeriyor.

Düzenleme, sahipsiz hayvanların toplanmasına ilişkin yöntemleri, bakımevlerine getirildiklerinde işleyecek süreci, bakımevi ile doğal yaşam alanlarında tutulmaları ve sahiplendirilmeleri gibi konuları detaylandırıyor.

Bakanlıktan konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamaya göre, sahiplenilebilecek hayvan tanımı yapılarak, hangilerinin rehabilite edilerek sahiplendirilmek üzere bakımevi ve doğal yaşam alanlarında tutulabileceği açıklığa kavuşturuldu.

Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’nin ilgili hükümlerinin uygulanması kapsamında, sahipsiz hayvan popülasyonunun sorun yarattığına yönelik kararı alacak yetkili merci olarak belediye meclisleri görevlendirildi.

Kanunda yapılan yeni düzenleme ile benimsenen “yakala-kısırlaştır-tut/sahiplendir” metodu çerçevesinde, belediyelerce yakalanarak rehabilite edilen hayvanlar hayvan refahı ilkeleri gözetilerek barındırılacak. Bu kapsamda, “doğal yaşam alanları” ve hayvan bakımevlerinin özellikleri belirlendi.

Bakanlıktan izin alınarak gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince kurulacak ve hayvanların sahiplenerek barındırılacağı “özel hayvan yaşam evleri” tanımlanarak özellikleri tespit edildi.

Hayvan bakımevi, doğal yaşam alanı ve özel hayvan yaşam evlerinde 6 aylıktan küçük hayvanlar ile küçük ırklar 8 metrekare, büyük ırk hayvanlar ise 10 metrekarelik alanlardan daha küçük yerlerde tutulamayacak.

Herhangi bir nedenle sahiplendiği hayvana bakamayacak olan vatandaşlar, bunları sokağa bırakmak yerine bakım şartları yasa ve yönetmeliklerle belirlenmiş barınaklara bırakacak.

Yerel yönetimlere bakımevlerinin sağlıklı koşullarda hizmet vermesi için bütçe ayırmaları konusunda zorunluluk getirildi. Hayvanların hayvan severlerle sağlıklı koşullarda yaşamlarını sürdürmeleri, bunun mümkün olmadığı durumlarda da bakımevlerinde sağlıklı şartlarda tutularak tekrar sahiplendirilmeleri öngörüldü.

Hayvan sahiplenme şartları düzenlendi

Yönetmelikle, hayvan sahiplerinin, hayvanlarını dijital yöntemlerle kayıt altına aldırması, onlara uygun bakım ve besleme şartlarını sağlaması, il hayvanları koruma kurullarının alacakları kararlar ile Kat Mülkiyeti Kanunu hükümlerine uyması gibi şartlar da düzenlendi.

Bu kapsamda kişiler, hayvanlarının insanlara, diğer canlılara ve çevreye olası zararlarını önlemek ve gerekli tedbirler almalarına rağmen gerçekleşen zararları tazmin etmekle yükümlü tutuldu.

Kişiler, hayvan bakımevlerinden il hayvanları koruma kurullarının belirlediği sayıda hayvan sahiplenebilecek.

Sahiplendiği hayvanı terk ettiği gerekçesiyle idari yaptırım uygulananlar, aynı takvim yılı içerisinde birden fazla hayvanını kaybedenler ile hayvanını aynı takvim yılı içerisinde birden fazla kez kaybedenler, 3 yıl süreyle bakımevlerinden hayvan sahiplenemeyecek.

Yerel yönetimlere görev

Sahipsiz hayvanlarla ilgili işlemlerde, “yerel yönetim” kavramına açıklık getirilerek il özel idareleri, büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyeleri, il belediyeleri, diğer ilçe ve belde belediyelerinin görevli olduğu belirtildi.

Yerel yönetimler, sahipsiz köpekleri toplamakla, bakımevine alınan köpeklerden, insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlara kanun hükümlerini uygulamakla ve uygun hayvanların sahiplendirme işlemlerini yapmakla görevlendirildi.

Doğa Koruma ve Milli Parklar il şube müdürlüklerine, kanunun uygulanmasında yerel yönetim ve diğer kurum kuruluşlar ile koordinasyon, il hayvanları koruma kurullarının sekretaryasının yürütülmesi, hayvan bakımevi, doğal yaşam alanları ve özel hayvan yaşam evlerinin çalışma izinlerinin düzenlenmesi ve kanun hükümlerinin uygulanmasının denetimi görevleri verildi.

İl hayvanları koruma kurulları, il sınırları içinde sahipsiz hayvanların popülasyon kontrolüyle ilgili tüm işlemleri koordine ederek, kişilerin bakımevlerinden sahiplenebileceği hayvan sayısını belirleyecek.

Söz konusu kurullar, denetime yetkili mercilerin görev dağılımını belirlemek, bakımevlerinin ve doğal yaşam alanlarının ildeki sahipsiz hayvan sayısına kıyasla yeterliliğini değerlendirmekle görevlendirildi.

Yerel yönetimlere bütçe şartı

Ağustos ayında yapılan kanun değişikliğiyle, nüfusu 25 binin üstünde olan yerel yönetimler, bütçelerinin binde 5’ini, büyükşehirler ise binde 3’ünü sahipsiz hayvanların bakımı ve rehabilitasyonuna ayırmakla görevlendirilmişti.

Yönetmelik kapsamında, yerel yönetimler, hayvan bakımevinin ve doğal yaşam alanlarının kapasitelerinin ildeki sahipsiz köpek sayısına kıyasla yeterli olduğuna il hayvanları koruma kurulunca karar verilinceye kadar, kanun kapsamında ayırmak zorunda oldukları mali kaynağın asgari yüzde 50’sini hayvan bakımevi ile doğal yaşam alanı yapımına veya mevcutlarının kapasitesini artırmaya harcamakla yükümlü tutuldu.

“Sahiplenme şartları belirlendi”

Açıklamada görüşlerine yer verilen Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da uygulama yönetmeliğiyle, ev hayvanlarının sahiplenme şartları ile hayvan sahiplerinin görev ve sorumluluklarının belirlendiğini bildirdi.

Düzenlemeyle sahipsiz hayvanların toplanması, bakımevlerine götürülmesi, rehabilite edilmesi ve bakımevlerinde tutulması konularındaki işlemlerin düzenlendiğine işaret eden Yumaklı, “Bakımevleri, doğal yaşam alanları ve özel hayvan yaşam evlerinin haiz olması gereken şartlar ve çalışma yöntemleri ile sahipsiz hayvanların popülasyon kontrolü kapsamında buralarda yapılacak iş ve işlemler sıralandı. Yönetmelik, hayvan refahının korunması, gözetilmesi ve hayvanların sağlıklı koşullarda yaşamlarını sürdürmeleri için son derece ayrıntılı düzenlemeler içeriyor. Ayrıca yerel yönetimler başta olmak üzere tüm ilgili kesimlere de bu konuda sorumluluklar yüklüyor.” ifadesini kullandı.

Yumaklı, yönetmelikle il hayvanları koruma kurullarının çalışma usul ve esaslarının belirlendiğini, ilgili kanun kapsamında yapılacak denetimler ile idari yaptırımların uygulanması yöntemlerinin de ele alındığını kaydederek, “Uygulama yönetmeliği, hayvan refahının gözetilmesini ve toplum sağlığının korunmasını amaçlamaktadır, dolayısıyla düzenleme, kurallara uyan ve hayvan refahını gözeten hayvan sahiplerinin de haklarını korumaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.

Muhabir: Mehmet Can Toptaş