Sevgili arkadaşlarım!
Kısa Bir Balkan Gezisi izlenimim …!
Dört günden bu yana bir grup ile bulunduğum, babamın 93 Harbi (1877-78) göçmenlerinden dinleyerek büyüdüğü, benim de 1912-13 Balkan Harbinde kıyımdan kurtulup Anavatana göç edenlerden çocukluk ve ilk gençlik yıllarımda tanıdığım son kuşakların; “Bizim Eski Urumeli” diye söze başlayıp anlattıkları 4 Balkan ülkesinde, dönüşümde bu kültür ve eğitim gezisi ile ilgili izlenimlerimi, ülke - halkın kültür, sosyo - ekonomik durum ve tarihsel konumları ile ilgili de, gezi bitiminde ayrıca oturup yazacağım.
Bugüne dek zaman darlığından ve sürekli hareket halinde olmamızdan, yazma şansım olmadı.
Şu saatlerde Arnavutluk’un başkenti Tiran’da bulunuyoruz.
Enver Hoca’nın (1908-1985), Arnavutluk’u demir yumrukla yönettiği (1946-1985) yıllarda ülkede din’i ve ibadeti yasaklayıp, Şkodra şehrinde olup spor salonuna çevirip yıkmadığı bir tek kilise Kutsal Stefan kilisesi ile Tiran şehrinde de -uyarı anıtı olsun diyerek- yıkmadığı tek camii Ethem Bey camiinin (!) karşısındaki İskender Bey’in de devasa heykelinin bulunduğu meydanı gezdik ve notlar aldım.
İskender bey (1405-1468), babası Arnavutluk bölge kralı, Osmanlı ike yaptığı antlaşmayı bozamadın diye, Sultan II. Murat’ın, bölge kralının oğlu İskender’i rehin alır.
Osmanlı, genç İskender’i askeri okullarda, tıpkı Kazıklı Voyvoda gibi, eğitir, kurmay bir Osmanlı subayı olarak Osmanlı ordusunda (1423-1443) ve savaşlarda iyi bir kurmay Osmanlı subay olarak başarılar da kazanır, genç İskender.
1444 yılında Osmanlı’ya isyan edip, Arnavutluk dağlarına çekilen Osmanlı Kurmay Subayı
İskender, Arnavutlar’dan oluşturduğu savaşçı birliklerle, çok iyi tanıdığı kendi vatan coğrafyasında 24 yıl “vur kaç” savaş taktikleri ile üzerine gönderilen Osmanlı kuvvetlerini, Arnavutluk’un dik yükselen dağların derin vadilerinde tam 14 defa yenmiştir.
İstanbul’u fetheden Fatih Sultan Mehmet’i bile çılgına çevirten bu cengaver, Osmanlı’nın savaş taktiklerini de çok iyi bilen bu eski Kurmay subayı İskender bey, Osmanlı’nın 15’inci saldırısında, Şkodra kalesinde savaşı ve de yaşamını kaybetmiş olup, bugün Arnavutluk halkının çok önem verdiği milli kahramanlarından önde gelenidir.
Bu akşam ve yarın akşam, (Kuzey) Makedonya’da, denizden yaklaşık 700 m yükseklikteki Ohri’de, iki ülkeye sınır olan, 30 km uzunluğunda, 14 km genişliğindeki gölün, en derin noktası ise 288 m olup, teknotik hareketlerle 1 milyon yıl önce kireç taşı kayaların üzerinde oluşmuş bir göl olan, Ohri gölü kıyısında bir otelde konaklayacağız.
Ohri’de bir gün bavul toplama telaşı olmayacağından, ertesi gün gölde yapacağımız tekne turunda, son günlerin gezi notlarını, kısa, kısa da olsa sizlere yazmaya çalışacağım.
Herkese iyi Bayramlar!
Remzi Uysal, 06 Haziran 2025
