ANKARA (AA) – Türkiye’nin Singapur Büyükelçisi Mehmet Burçin Gönenli, Türkiye-Singapur ilişkileri ve Türkiye’nin Yeniden Asya girişimini AA muhabirine verdiği yazılı röportajda değerlendirdi.
“Herkesle dostluk et, kimseye düşmanlık besleme” düsturunu benimseyen Güneydoğu Asya’daki Singapur’un, Türkiye’den yaklaşık 9 bin kilometre uzakta bulunsa da “uzaktaki dost ülke” olduğunu belirten Gönenli, 2 ülkenin bulundukları konum itibarıyla “doğal ve stratejik ortak” olduğuna dikkati çekti.
Gönenli, iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin 12 Şubat 1969’da, stratejik ortaklığın ise 14 Ekim 2014’te tesis edildiğini anımsatarak, Türkiye’nin, 2019’da ilan ettiği Yeniden Asya girişiminin ikili ve bölgesel ilişkiler açısından önemine dikkati çekti.
Türkiye’nin, Yeniden Asya girişimiyle, Asya kıtasıyla olan bağları derinleştirmeyi ve pekiştirmeyi amaçladığını kaydeden Gönenli, “Yeniden Asya girişimi, Türkiye’nin Asya’nın yükselişini teslim etmesinin ve çok yönlü dış politikasında bu gerçeğe göre gerekli ayarlamaları yapmasının bir ifadesini teşkil ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Gönenli, Türkiye’nin Güneydoğu Asya’da yaygın diplomatik temsilcilik ağıyla kapsamlı şekilde mevcudiyetinin bulunduğunu vurgulayarak, bu bölgenin dinamik ve iş birliğine açık yapısıyla, Asya’da gelecek vadeden bir konumda olduğunu belirtti.
“Singapur, Yeniden Asya girişimimizin başarıyla uygulanmasında önemli konumda”Güneydoğu Asya’nın, Türkiye’nin Yeniden Asya girişiminde odak noktalarından birini teşkil ettiğine ve Türkiye’nin Singapur’la iş birliği kapsamındaki öncelik ve hedeflerinin de Yeniden Asya girişiminin amaçlarıyla örtüştüğüne dikkati çeken Gönenli, şöyle devam etti:
“Yeniden Asya girişimi kapsamında Türkiye’nin hedeflerinden birini de bölgesel ve çok taraflı platformlarda da genelde Asya ülkeleriyle ve özelde Singapur’la iş birliğini pekiştirmek oluşturuyor. Bu bakımdan Singapur, Yeniden Asya girişimimizin başarıyla uygulanması sürecinde özel bir konumda bulunmakta.
Aynı zamanda, bu bölgenin çok taraflı dinamiklerinde merkezi bir konuma sahip bulunan Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ile angajmanımızı güçlendirmek de her iki tarafa sağlayacağı katma değer itibarıyla, stratejik hedeflerimiz arasında yer almakta.”
Gönenli, Türkiye’deki hızlı dijitalleşmenin, e-ticaretin dinamik biçimde yükselişinin, üretimin artırılmasının, yenilenebilir enerjiye geçişin, KOBİ’lerin gelişiminin, sürdürülebilirlik ve iklim değişikliğiyle mücadele gibi alanlarda atılan atılımların, Singapur’un mevcut öncelikleriyle büyük benzerlik gösterdiğinin de altını çizdi.
Bunun yanı sıra Türkiye ve Singapur’un bölgelerindeki merkezi konumları itibarıyla birbirlerinin doğal bölgesel ortağı olmasının, iş birliği zeminini genişlettiğini ve derinleştirdiğini kaydeden Gönenli, “Ancak, bu potansiyelin tüm yönleriyle hayata geçirilmesi için, Singapurlu şirketlerin Türkiye’ye daha fazla yatırım yapmasının yanı sıra, girişimcilerimizin de Singapur’da daha fazla mevcudiyet sergilemeleri lazım geliyor.” ifadelerini kullandı.
Singapur’un, 2014’ten bu yana Türkiye’nin bölgedeki stratejik ortaklarından biri olduğunu dile getiren Gönenli, iki ülke arasında 2017’den bu yana yürürlükte olan Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA) da mal ve hizmet ticaretinin yanı sıra yatırım, kamu ihalelerine doğrudan katılım ve e-ticaret gibi alanlarda da ilave kolaylıklar içerdiği anlattı.
Gönenli, “Kovid-19 salgının da etkisiyle 2020’de 643 milyon dolar seviyesine gerçekleşen ticaret hacminin, 2021’de yüzde 100 oranında artarak 1,285 milyar dolara yükselmesi, 2 ülkenin mevcut toplam ticaret hacimlerine kıyasla cüzi olsa da biraz gayretle ne denli mesafe kat edilebileceğinin bir göstergesi niteliğinde.” ifadesine yer verdi.
Türkiye’nin Singapur’a toplam ihracatının 2021’de 890 milyon dolar olduğunu bildiren Gönenli, aynı yıl Türkiye’nin Singapur’dan toplam ithalatının ise 395 milyon dolar olduğunu belirtti.
Gönenli, Türkiye’nin Singapur Büyükelçiliği, Ticaret Müşavirliği ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Temsilciliğinin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önderliği ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun talimatları doğrultusunda 2 ülke arasında karşılıklı yatırımları artırmak, ticareti çok daha yüksek seviyelere ulaştırmak ve katma değer içeren yeni alanlarda iş birliklerini geliştirmek için Türk ve Singapurlu girişimcilere gereken her türlü desteği vermeye hazır olduğunu vurguladı.
Altyapı, gıda güvenliği, savunma sanayisinde iş birliğiGönenli, Asya’nın ekonomik açıdan yükselmesini sürdüreceği ve Güneydoğu Asya’nın da dünyanın en büyük beşinci ekonomisini teşkil ettiği mevcut jeo-ekonomik ortamda Singapur’un, bu bölgeyle ticaret ve daha kapsamlı ölçekte iş yapmak isteyebilecek Türk girişimciler açısından bir üs niteliği taşıdığını belirtti.
Güneydoğu Asya’nın gelecekteki konut ve altyapı ihtiyacı dikkate alındığında, dünyada bir marka haline gelmiş bulunan Türk inşaat şirketleri açısından, bölgede incelenmeye değer bir potansiyel taşıdığını ifade eden Gönenli, Singapur Yapı ve İnşaat Otoritesi’nin tahminlerine göre 2002’de ülkede toplam 32 milyar dolar tutarında ihalenin açılmasının öngörüldüğünü kaydetti.
Gönenli, Türkiye’nin, Singapur için ülkenin gıda güvenliğinin teminine katkı yapabilecek bir aktör olarak görüldüğünü dile getirerek, STA’nın sağladığı kolaylıklarla yaş meyve ve sebze başta olmak üzere tarım ürünlerinin daha geniş ölçeklerde Singapur’a ihracatı için kayda değer bir potansiyelin bulunduğunu ifade etti.
İki ülke arasındaki potansiyel iş birliği alanlarından birinin de savunma sanayisi olduğuna işaret eden Gönenli, bu yıl savunma ihtiyaçları için 12 milyar dolar tutarında harcama yapmayı planlayan Singapur’un, savunma harcamaları itibarıyla dünyada 22. sırada, Güneydoğu Asya bölgesinde ise ilk sırada yer aldığına dikkati çekti.
Gönenli, “Muharebe sahasında kanıtlanmış performansı, teknolojik kapasitesi ve maliyet etkinliği açısından dünyada büyük bir yükseliş yakalayan savunma sanayimiz için, Singapur önemli bir potansiyel içeriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“Singapur’da Türkiye’ye gidip, hayran olmadan dönen bir turiste rastlamadık”Türk Hava Yollarının (THY), haftanın her günü düzenlediği seferlerin 2 ülke ve bölge arasındaki temel köprüyü oluşturduğunu belirten Gönenli, Güneydoğu Asya’da seyahat etmeye olan ilgileriyle bilinen Singapurlulara Türkiye’yi tanıtma faaliyetlerinin de sürdüğünün altını çizdi.
Büyükelçi Gönenli, şu ifadelere yer verdi:
“Singapur’da Türkiye’ye gidip, hayran olmadan dönen bir turiste henüz rastlamadık. Dünya Kovid-19 salgınının etkinlerinden tedricen kurtulurken hedeflerimizden birini, artan sayıda Singapurlu turistin ülkemizi ziyaretini temin etmek oluşturuyor. THY’nin güçlü kampanyaları ve Singapur’daki tanıtım faaliyetlerimizle, 2019’da yakalanan 30 bin Singapurlu turist rakamının gelecek yıl aşılması için gayretlerimiz devam etmekte.”
Uzaktaki bir dost: SingapurTürkiye’nin Singapur Büyükelçiliğinden edinilen bilgilere göre, Güneydoğu Asya’da yaklaşık 730 kilometrekare yüzölçümüne ve 5,5 milyon nüfusa sahip bir şehir-devlet olan Singapur, 2021 itibarıyla 365 milyar dolar tutarındaki gayrisafi yurtiçi hasılası ve kişi başı 60 bin dolar geliriyle, dünya ekonomisinde en üst ligde yer alıyor.
Ekonomisinin yaklaşık 2,5 katı büyüklüğünde ticaret hacmine sahip olan ülke, hem Güneydoğu Asya bölgesi hem de küresel ölçekte kayda değer bir aktör konumunda.
Singapur, bölgedeki en önemli finansman ve ticaret merkezlerinden biri olarak, ekonomik özgürlük, rekabet gücü, iş yapma kolaylığı, sıfır yolsuzluk, inovasyon, dijital irtibat ve eğitim kalitesi gibi endekslerde de dünyada ilk sıralarda geliyor.
Çin ve Hindistan’ın yanı sıra Malezya, Endonezya, Vietnam, Tayvan, Tayland ve Avustralya gibi bölge ülkeleriyle güçlü ekonomik ve ticari bağları bulunan Singapur, yüksek gelir düzeyine sahip tüketicilerden oluşan dinamik iç pazarına ilave olarak, özellikle diğer bölge ülkelerine ulaşmak amacıyla pek çok ülke ve büyük çaplı uluslararası şirketler tarafından bir üs olarak kullanılıyor.
Türkiye-Singapur arasındaki tarihi bağlar ise Singapur’un İngiltere’nin sömürgesi olduğu dönemde, Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk fahri konsolosunun ülkede göreve başladığı 1865 yılına kadar uzanıyor.
Singapur’daki ilk muvazzaf Türk Konsolosu göreve 7 Kasım 1901’de başladı, Türkiye ile Singapur arasındaki diplomatik ilişkiler ise Singapur’un 1965’te bağımsız olmasının ardından 12 Şubat 1969’da tesis edildi.
Türkiye’nin Singapur’daki Büyükelçiliği 1 Kasım 1985’te açılırken Singapur’un Türkiye’deki Büyükelçiliği 2012’de faaliyete geçti ve Ankara’da mukim ilk Singapur Büyükelçisi 27 Temmuz 2015’te göreve başladı.
Dünyada sayılı ülkede mukim büyükelçiliğe sahip Singapur’un Ankara’daki büyükelçiliğin yanı sıra ayrıca İstanbul’da yatırım ve ticaret ilişkilerinin geliştirilmesine odaklı resmi “Enterprise Singapore” temsilciliği de bulunuyor. Enterprise Singapore, Singapur’un Türkiye’nin ekonomik potansiyeli ve Avrupa, Asya ile Afrika kıtaları arasındaki finansman üretim ve ticaret üssü olma niteliğine verdiği önemi ortaya koyması açısından önem teşkil ediyor.
Ayrıca 2 ülke arasında STA’nın yanı sıra, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi gibi temel ekonomik anlaşmalar da yürürlükte bulunuyor.
Singapur’da ikamet eden yaklaşık 520 Türk vatandaşı bulunuyor.
Dünyanın en güçlü pasaportuna sahip olmasıyla biliniyorAA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Singapur’da nüfusun yüzde 75,9’unu Çinliler, yüzde 15’ini Malaylar ve yüzde 7,5’ini Hintler oluşturuyor.
Son dönemde Singapur pasaportunun dünyanın en güçlü pasaportları arasında yer almasıyla ön plana çıkan ülke, 192 ülkeye vizesiz seyahat imkanı sağlıyor.
Singapur, Henley Pasaport Endeksi 2022 İlk Çeyrek Raporu’na göre, en güçlü pasaportlar listesinde ilk sırayı Japonya ile paylaşırken Almanya ve Güney Kore pasaportları 190 ülkeye vizesiz seyahat imkanıyla ikinci, Finlandiya, İtalya, Lüksemburg ve İspanya pasaportları ise 189 ülkeye vizesiz seyahatle üçüncü sırada geliyor.
Öte yandan, siyasi karar alma mekanizmasında başta Çinliler olmak üzere Malaylar ve Hintlerden oluşan 3 ana etnik grubun temsil edildiği Singapur, ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı Malay lider Halime Yakub ile de ön plana çıktı.
Singapur’un ilk kadın cumhurbaşkanı olarak 2017’de yemin eden Yakub, Müslüman Malay azınlığın bir üyesi olarak, 47 yıl sonra ülkenin ilk Malay lideri oldu. Yakub ayrıca makama gelmesiyle dünyadaki ilk başörtülü cumhurbaşkanı unvanını da elde etti.
Muhabir: Nazlı Yüzbaşıoğlu