ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Pazar günü Güneş’te meydana gelen güçlü patlamanın ardından ülke çapında jeomanyetik fırtına uyarısında bulundu. Kurumun, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ile yaptığı ortak açıklamada, 30 Kasım’da gerçekleşen patlamanın ardından Dünya’nın uzay havasında belirgin değişimlerin gözlendiği bildirildi. Açıklamada, patlamanın etkilerinin önümüzdeki 24–48 saatlik zaman dilimi boyunca hissedilebileceği, bazı bölgelerde ise etkinin bugün itibarıyla da görülebileceği vurgulandı.
NASA ve NOAA uzmanlarına göre söz konusu güneş patlaması, yüksek enerjili parçacıkların Dünya’nın manyetik alanıyla etkileşime girmesine neden olacak. Bu durumun özellikle radyo sinyallerinde kısa süreli kopmalar, yüksek frekanslı iletişimde parazitlenmeler ve navigasyon sinyallerinde sapmalar oluşturabileceği belirtiliyor. Açıklamada, uçuş rotalarında iletişim güvenliğinin kritik olduğu sektörlerin, olası kesintilere karşı dikkatli olmaları yönünde uyarıldığı ifade edildi.
Jeomanyetik fırtınaların etkisi yalnızca iletişim hatlarıyla sınırlı değil. Uzmanlar, elektrik şebekelerinin de kısa süreli gerilim dalgalanmaları yaşayabileceğine dikkat çekiyor. Güneş’ten gelen yüklü parçacık akışının, özellikle kuzey bölgelerdeki geniş ölçekli enerji hatlarında hassasiyet oluşturabileceği vurgulandı. Yetkililer, enerji şirketlerinin olası risklere karşı şebekelerini kontrol altına almalarını ve koruyucu önlemlerini artırmalarını öneriyor.
NOAA’dan yapılan değerlendirmede, patlamanın ardından oluşan hızla hareket eden plazma bulutunun Dünya’ya doğru yöneldiği belirtildi. Jeomanyetik fırtına seviyesinin “orta şiddetli” olarak tanımlandığı uyarıda, fırtınanın tam etki saatlerine ilişkin belli ölçüde belirsizlik bulunduğu ifade edildi. Bilim insanları, uzay hava olaylarının kesin zamanlamasını tahmin etmenin zor olduğunu, ancak mevcut verilerin fırtınanın gün içinde veya yarın maksimum etkiye ulaşabileceğini gösterdiğini aktardı.
Bu tür jeomanyetik olaylar nadir görülmese de teknolojinin hayatın her alanına entegre olduğu günümüzde etkileri daha geniş kapsamda hissediliyor. Uzmanlara göre, özellikle transatlantik uçuşlar, amatör telsizciler, denizcilik sektöründe kullanılan navigasyon sistemleri ve GPS tabanlı operasyonlar bu tür fırtınalardan en çok etkilenen alanlar arasında yer alıyor. NASA’nın açıklamasında, fırtına sırasında radyo dalgalarının iyonosferde normalden daha farklı bir şekilde yayılabileceği, bunun da iletişim kalitesini düşürebileceği kaydedildi.
Bununla birlikte bilim insanları, halkın günlük yaşamında büyük çaplı bir aksama beklenmediğini vurguluyor. NASA’nın uzay hava uzmanları, bu tür orta seviye jeomanyetik fırtınaların çoğu zaman sınırlı etkiler oluşturduğunu, ancak yine de kritik altyapılar için dikkat gerektirdiğini ifade etti. Uzmanlar ayrıca, fırtınanın gökyüzünde görülme ihtimali olan kutup ışıklarını güçlendirebileceğini, özellikle kuzey eyaletlerinde yaşayanların bu nadir doğa olayına tanıklık edebileceğini de belirtti.
Hem NASA hem de NOAA, jeomanyetik fırtınanın seyriyle ilgili gün içinde yeni bir değerlendirme yayınlayacağını duyurdu. Yetkililer, iletişim ve enerji altyapılarında görev yapan birimlerin uyarıları yakından takip etmelerini önerirken, halkın endişe edecek bir durum olmadığını dile getirdi. Uzmanlar, uzay hava koşullarının anlık olarak değişebildiğini, bu nedenle önümüzdeki saatlerin kritik olabileceğini ifade ederek uyarılarını yineledi.
kalgazetesi.com Editörleri tarafından hazrlanmıştır.