Ayvalık Bir Başka Güzel – 1

Kooperatifçilik Çalıştayı nedeniyle yolum Ayvalık’a düştü. Bu güzel ilçeye gitmişken, “Neleri meşhurdur acaba?” diye sordum. Önce zeytini ve zeytinyağı dediler…

Sonra papalina balığı ve ünlü Ayvalık tostu geldi sohbetlere. Elbette merak ettim; hepsini yerinde gördüm, inceledim, tattım. Her birinin ayrı bir hikâyesi, ayrı bir lezzeti vardı. Ayvalık, Antik Çağ’da Kidonia adıyla anılıyordu. Bu isim, “yabani ayva” anlamına gelen bir sözcükten gelmektedir. Bölgeye ilk yerleşenlerin Midilli’nin Kydona köyünden veya Girit’in Kydonies bölgesinden geldiği düşünülür. Bazı görüşler ise Ayvalık adının, antik Eolya isminin zamanla halk dilinde değişmiş hali olduğunu söyler. Antik çağdan bugüne kadar, Kydonie adı M.Ö. 330’lardan beri kullanılmıştır. Ayvalık isminin, bir çeşit deniz ürününden türediğini söyleyenler de var. Görünen o ki, tarih boyunca bu topraklar hem doğanın hem kültürün bereketiyle yoğrulmuş. Bugün Ayvalık, doğal güzellikleri, tarihi dokusu, plajları, adaları ve özgün mimarisiyle tam anlamıyla bir açık hava müzesi gibidir. Her sokağında geçmişin izlerini, her taşında denizin kokusunu hissedersiniz. Kendine has atmosferiyle, hem turizm hem de kültürel miras açısından özel bir yönetimi hak eden ender yerleşimlerimizdendir. Ayvalık merkez ve Alibey (Cunda) Adası’ndaki tarihi Rum evleri, taş sokakları, kiliseleri ve manastırları ile bölgeye ayrı bir ruh kazandırır. Zaman sanki burada yavaş akar; her köşede geçmişin fısıltılarını duyarsınız. Antikçağ’da Ayvalık Adaları’na Hekatonisa denilirmiş. Bu isim, adaların en büyüğü olan Nesos (bugünkü Cunda veya Alibey Adası) ile ilişkilidir. Rivayete göre adını, baş tanrı Hekatos ya da Apollon’dan almıştır. Antik kaynaklarda Nesos’un yanı sıra Chalkis, Pordoselene ve Kydonia gibi yerleşimlerden de söz edilir. Plinius, Kydonia’da yaz aylarında akan sıcak su kaynaklarından bahseder. Bu dört antik yerleşimden yalnızca Kydonia (Ayvalık) ve Nesos (Cunda) günümüze ulaşabilmiştir. Ayvalık, zengin tarihi kadar doğasıyla da büyüler. Gün batımında Cunda’dan ufka baktığınızda gökyüzüyle denizin kucaklaşmasını izlemek, insanın kalbinde sessiz bir huzur bırakır. Bu özel coğrafyada üç bölümlük, belgesel niteliğinde bir gezi programı çektim. Şu anda YouTube’da yayında; ilerleyen günlerde televizyon ekranlarında da izleyebilirsiniz. Veya burayı tıklatarak da izleyebilirsiniz;  http://https://youtu.be/iaM6Lf1EY6g?si=4oqhGLkH9UyfVqjW Umarım sizler de Ayvalık’ın bu eşsiz güzelliklerini benim kadar hisseder, o büyülü atmosferin tadına varırsınız. Ayvalık’ı anlatmaya bir sonraki yazıda devam edeceğim… Bu güzel yolculuğun ilk notlarını burada noktalayayım. Doç. Dr. Devrim ALKAYA İnş. Yük. Müh. & Tarımcı Kültürel Miras Uzmanı “Bir sonraki yazımda Cunda Adası’nın sokaklarına, taş evlerine ve insanına dair gözlemlerimi paylaşacağım…”